Burn-out is een van de meest voorkomende oorzaken van langdurig ziekteverzuim. 17% van de werkende Nederlanders had in 2018 last van burn-outklachten. Dit is niet volledig hetzelfde als een daadwerkelijke burn-out, maar het geeft wel een indicatie van de grootte van het probleem. Een burn-out ontstaat nadat iemand overspanningsklachten te lang negeert. Overspanning ontstaat door langdurige stress waar niet voldoende rust tegenover staat. Een burn-out ontstaat daarom niet zomaar. Over hoe dit precies verloopt, lees je in deze blog.
Het begint allemaal bij stress
Stress speelt een belangrijke rol binnen ons functioneren. Op zich is er ook niet zo veel mis met stress, mits er voldoende ontspanning tegenover staat. Stress zorgt ervoor dat je lichaam in staat is om op bepaalde situaties te reageren. Zeker wanneer er gevaar dreigt, is dit ontzettend praktisch. Je lichaam maakt in stressvolle situaties behulpzame hormonen aan. Hierdoor gaat je hart sneller kloppen, ga je sneller ademen, maken je spieren zich klaar voor een inspanning en staan je hersenen op scherp. Dit overlevingsmechanisme is handig wanneer je een wild dier tegenkomt, iets in brand ziet staan of wanneer je je plots in een gevaarlijke verkeerssituatie bevindt. Daarnaast zijn er ook heel andere uitdagingen die ons gestrest maken. Ons lichaam kan echter geen onderscheid maken tussen stress door fysiek gevaar en stress door bijvoorbeeld een belangrijke presentatie of deadline, dus reageert het op dezelfde manier. Een belangrijk verschil tussen beide bronnen van stress, is dat fysiek gevaar vaak maar kort duurt, terwijl stress door werk, school en andere verplichtingen juist langdurig is.
Je stressmechanisme, dat de hormonen aanmaakt die je in staat stellen om te presteren, gaat alleen in rust als jij dat ook doet. Tijdens deze rustmomenten vindt op celniveau vernieuwing plaats, wat nodig is om voldoende te herstellen. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer je even pauze neemt, maar vooral ’s nachts wanneer je slaapt. Doe je dit niet voldoende, dan krijgt je stresssysteem de overhand en zul je stressklachten gaan ervaren.
Van stress naar overspanning
Wanneer je langdurig stress ervaart, wordt je stresssysteem overactief en lukt het je niet goed meer om uit te rusten. Hierdoor beland je in een neerwaarts spiraal: doordat je niet goed meer kunt rusten, wordt je steeds vermoeider en verergeren je klachten. Je wordt bijvoorbeeld emotioneler, hebt moeite je te concentreren en ervaart geheugenproblemen. Wanneer je stressklachten ook als je rust neemt niet meer afnemen, ben je overspannen. Eigenlijk zou je op dit punt al hulp moeten zoeken en rust moeten nemen.
Echter, niet iedereen realiseert het zich wanneer hij of zij dit punt heeft bereikt. Ook hebben veel overspannen mensen het gevoel dat stoppen geen optie is, waardoor ze toch door blijven gaan.
Van overspanning naar burn-out
Wie overspanningsklachten te lang negeert, wordt uiteindelijk burn-out. De overgang van overspanning naar burn-out lijkt vaak heel spontaan te gebeuren; van het ene op het andere moment ben je helemaal nergens meer toe in staat. Je stresssysteem is dan zodanig ontregeld dat je geen keuze meer hebt, je moet nu echt drastische maatregelen nemen om te kunnen herstellen.
Hoe zo’n burn-out eruit ziet, verschilt per persoon. Sommige mensen hebben een hyperactief stresssysteem, waardoor uitrusten erg moeilijk is. Het tegenovergestelde is ook mogelijk. Mensen met een zogenaamd hypoactief stresssysteem rusten juist heel veel, maar merken geen tot weinig verschil en blijven hierdoor uitgeput.
De realiteit van een burn-out
Ongeacht de vorm die de burn-out aanneemt, zijn er veel overeenkomsten. Zowel met een hyperactief als een hypoactief stresssysteem zijn volledig uitgeput en hebben daarbij allerlei mentale en fysieke klachten, zoals:
- Geheugenproblemen
- Zware concentratieproblemen
- Hoofdpijn
- Spierpijn
- Rugpijn
- Een verlaagde weerstand
- Spijsverteringsklachten
- Duizeligheid
- Angstklachten
- Depressiviteit
- Laag libido
- Verhoogde bloeddruk
- Emotionele instabiliteit
Herstellen van overspanning of een burn-out is een langdurig proces. Het duurt zo’n 6-9 maanden voor je van overspanning bent hersteld. Bij een burn-out duurt dit doorgaans één tot twee jaar. Dit hoef je niet alleen te doen. Professionele begeleiding helpt je om je herstel in te richten op de manier die het best bij jou past. Door de juiste, individuele benadering herstel je het snelst van je klachten. Ook leert een ervaren coach je hoe je voortaan beter met stress om kunt gaan en hoe je een terugval kunt voorkomen.
Coachpraktijk Achterhoek kan je hierbij helpen. Dit doen we aan de hand van de CSR methode, wat staat voor Chronische Stress Reversal. Binnen deze methode is er aandacht voor lichaam, geest en psyche. Hierbij worden niet alleen de stressklachten zelf aangepakt, maar ook de dieper liggende oorzaak. Je leest hier meer over in de blog over de CSR-methode.
Wil je liever gelijk kijken of Coachpraktijk Achterhoek bij jou past?
Neem contact op voor een vrijblijvend (digitaal) kennismakingsgesprek.
