Wanneer we het over perfectionisme hebben, gaat het vaak over de nadelige gevolgen die het kan hebben. De drive om alles zo goed mogelijk te doen zorgt er vaak voor dat perfectionisten erg lang over al hun taken doen of ze heel lang uitstellen uit angst om niet aan hun eigen hoge standaarden te kunnen voldoen. Het uiteindelijke resultaat is wellicht erg goed, maar het levert de perfectionist veel stress op om dit te bereiken. Dat is één van de redenen waarom burn-outs relatief vaak voorkomen onder perfectionisten.
Toch zien veel perfectionisten hun perfectionisme juist als iets goeds. Ze halen er voldoening uit om goed werk te leveren en staan er absoluut niet voor open om hun eigen standaarden te verlagen. Werk uit handen geven is om diezelfde reden lastig, want de enige manier waarop een perfectionist zeker weet dat iets goed gebeurt, is door het maar gewoon zelf te doen.
Ondanks deze nadelen heeft perfectionisme ook vele voordelen, die vaak onvoldoende worden belicht. Daarom staan we daar in deze blog bij stil en leer je hoe je er op een gezonde manier mee kunt omgaan en perfectionisme als kracht kunt inzetten.
Probeer ook het grijze gebied te zien
Perfectionisten staan bekend om hun neiging om in uitersten te denken. Iets is naar hun standaarden goed of slecht, geen middenweg. In de praktijk ligt er echter een heel groot grijs gebied tussen. Een rapport met spelfouten kan alsnog inhoudelijk erg sterk zijn. Een matig voorstel kan alsnog gered worden door sterke presentatievaardigheden. Het zou perfectionisten daarom helpen om niet hun gehele werk af te schrijven op enkele kleine foutjes, maar om ook te kijken naar wat er wél goed is. Dat geldt ook voor het beoordelen van andermans werk.
Het vermogen om het grote grijze gebied tussen goed en slecht in te zien is gelijk de basis voor de volgende stap: het kiezen van de gebieden waarop je wél mag excelleren.
Kies je krachten
Als perfectionist wil je dat je werk op álle fronten uitmuntend is. Erg realistisch is dat alleen niet. Gezonder is om er eens goed over na te denken waar je talenten écht liggen en waar je de meeste voldoening uit haalt. Dat zijn vervolgens de werkzaamheden en activiteiten waarop men het perfectionisme zijn gang mag laten gaan. De tweede stap is wat moeilijker, maar wel cruciaal om op een gezonde manier te kunnen werken, namelijk de uitdaging om te leren dat perfectie op alle andere terreinen niet nagestreefd hoeft te worden. Goed is daar goed genoeg. Door bewust te kiezen waar men in wil excelleren en verder akkoord te gaan met “gewoon goed” werk, zullen de stresslevels van perfectionisten uiteindelijk ook zakken. Natuurlijk is dit in het begin heel lastig, maar voor de lange termijn is deze stap echt noodzakelijk om overspanning of erger te voorkomen.
Maak fouten en leer ervan
Fouten maken is een essentieel onderdeel van vrijwel alle leerprocessen. Niemand heeft een vaardigheid onmiddellijk onder de knie, daar gaan eerst weken, maanden of zelfs jaren aan oefening en ervaring vooraf. Perfectionisten vinden dit doorgaans moeilijk om te accepteren en staan het zichzelf niet of zelden toe om fouten te maken. Daarom helpt het misschien om jezelf telkens voor te houden dat het maken van fouten je juist in staat stelt om te verbeteren. Deze les is ook toepasbaar op groepsprojecten en andere samenwerkingen. Laat anderen ook bijdragen, in plaats van al het werk naar jezelf toe te trekken uit angst dat het anders niet goed gebeurt. De manier waarop anderen te werk gaan is misschien anders, maar dat hoeft niet per se fout te zijn. Daarnaast geldt ook hier: fouten maken is niet erg. De ander leert hiervan voor een volgende samenwerking. Voor alle betrokkenen is dit een proces, waardoor jullie samen verder groeien.
Je staat er niet alleen voor
Waarschijnlijk kwamen bij het lezen van deze tips een hoop gedachten bij je op die begonnen met “ja, maar…”. Je perfectionistische eigenschappen zo inzetten dat ze je kracht vormen in plaats van een belemmering is ook erg lastig. Gelukkig hoef je het niet alleen te doen. Coachpraktijk Achterhoek kan je helpen om van je perfectionisme je kracht te maken en te voorkomen dat je overspannen raakt. Ben je benieuwd of dit iets voor jou is? Neem dan gerust contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.
